سرویسهای دنیای Cloud SaaS: برای همه ما پیش آمده که مجبور به تعویض سیستم عامل کامپیوتر خود و به دنبال آن نصب و تنظیم مجدد همه نرم افزار های مورد نیازمان شویم. دنیایی را تصور کنید که شما نیازی به نصب و تنظیم هیچ نرم افزاری بعد از تعویض سیستم عامل نداشته باشید و به محض نصب ویندوز به همه نرم افزارهای مورد نیازتان نیز دسترسی پیدا کنید. آیا می دانید وقتی برای پیدا کردن محتوای مورد نیاز خود از موتورهای جستجوگر مانند google یا yahoo استفاده می کنید در واقع از نرم افزاری استفاده کرده اید که بر روی کامپیوتر شما نصب و راه اندازی نشده است بلکه شما از نرم افزاری استفاده می کنید که شرکت های بزرگی همچون google یا yahoo به عنوان سرویس در اختیار شما قرار داده اند. حتی نمی توان تصور کرد درصورت نبود چنین سرویس هایی چگونه اطلاعات خود را بر روی اینترنت پیدا می کردیم.

“نرم افزار به عنوان سرویس” (Software As A Service) نام روش نوینی است در ارائه نرم افزار که در آن شما نیازی به خرید، نصب و راه اندازی نرم افزار مورد نیازتان بر روی کامپیوتر خود ندارید و شرکت ارائه دهنده Saas تمامی امکانات مورد نیاز شما را از طریق وب سایتی که بدین منظور طراحی شده است و در ازای دریافت هزینه ای مشخص به صورت ماهیانه یا سالیانه، در اختیار شما قرار می دهد. برنامه های کاربردی SaaS بر روی سرور ارائه دهنده SaaS اجرا می شوند.

 SAAS یا Software as a Service نوعی مدل ارائه نرم افزار می باشد، به طوری که نرم افزار و اطلاعات مربوط به آن به طور کامل و یکپارچه روی ابر(Cloud) مستقر شده اند. دسترسی کاربران به نرم افزار با کمک یک مرورگر وب امکان پذیر خواهد بود.

از نظر هزینه تفاوت هایی در این مدل ارائه نرم افزار برای مصرف کننده وجود دارد. در این مدل ارائه نرم افزار، هزینه ها بصورت ماهانه یا بر حسب میزان استفاده و … می باشد. از آنجایی که نرم افزار روی سرور متعلق به ارائه دهنده، نگهداری می شود، مصرف کننده نیازی به تهیه سخت افزار برای استقرار نرم افزار ندارد. همچنین هزینه های نصب، تعمیرات، نگهداری، بروز رسانی و … نیز در این مدل برای مصرف کننده وجود ندارد.
SaaSدر فارسی “نرم افزار به عنوان سرویس” یا “اجاره نرم افزار” گفته می شود.
در حال حاضر در کسب و کار های بسیاری معمول گشته است که برای مهیا نمودن نرم افزار های مورد نیاز خود از مدلSaaSاستفاده نمایند. به طور مثال نمونه هایی از نرم افزار هایی که به صورت SaaSارائه می گردند شامل سیستم های حسابداری(Accounting) سیستم مدیریت ارتباط با مشتریان (CRM) یا customer relationship management مدیریت منابع انسانی (HRM) و … می باشد.
همه شرکت های بزرگ نرم افزاری مانند مایکروسافت، اوراکل، آی بی ام و… نیز در این زمینه در حال فعالیت می باشند.

مزایای SaaS

SaaS هم برای کاربر و هم برای توسعه دهنده نرم افزار مزایای زیادی دارد. برای مثال فروش تولید کننده مبتنی بر خرید (یک بار برای همیشه) نخواهد بود، بلکه به صورت ماهانه مبلغ کمتری رو برای ارائه خدمات بر روی نرم افزار دریافت می‌کند. این در پستی و بلندی‌های نمودار فروش را کم می‌کند، به این معنی که احتمال اینکه فروش محصول به صورت فصلی یا مقطعی بالا یا پایین نخواهد رفت.

همینطور کاربر نهایی معمولاً قبل از پرداخت هزینه می‌تواند از تعرفه (plan) های رایگان سرویس استفاده کند یا حتی آن را به صورت آزمایشی برای یک دوره کوتاه خریداری کند و در صورت ناراضی بودن اشتراک خود بدون هزینه کردن مبلغ‌های هنگفت برای خرید محصول قطع کند.

آیا SaaS برای مشتری گران‌تر تمام می‌شود؟

ممکن است این سؤال را مطرح کنید که در صورتی که قرار باشد نرم افزاری به قیمت ۱۲۰ دلار عرضه شود، آیا پرداخت ۵ دلار در ماه برای آن مقرون به صرفه است؟ معمولاً بله، حتی اگر بیشتر از ۲ سال از آن استفاده کنید. معمولاً بروز رسانی یک نرم افزارها بعد از مدت مشخصی قطع و آن جایگزین نرم افزار های دیگر با تکنولوژی جدیدتر می‌شود، در این صورت کاربر مجبور است بعد از مدتی نرم افزار جدید را خریداری کند. اما در نرم افزار های SaaS شما همیشه آخرین نسخه از نرم افزار را در اختیار دارید. همین طور چون نارضایتی مشتری باعث مهاجرت آنان به پلتفرم‌های دیگر می‌شود، شرکت عرضه کننده همیشه سعی بر ارائه بهترین سرویس به کاربران خود را دارد تا بتواند سهم خود را در بازار پر رقابت روز حفظ کند. همینطور اولویت اول تولید کنندگان نرم افزار با مدل SaaS سادگی، و بی دردسر بودن آن است. یعنی مشتری مجبور به پرداخت هزینه برای تعمیر، نگهداری و یا اضافه کردن امکانات بیشتر نخواهد بود.

همینطور فرض کنید که شرکتی نیاز به خرید ۵۰ نسخه از همین نرم افزار داشته باشد. در این صورت شرکت مجبور خواهد بود ۶۰۰۰ دلار از منابع مالی خود را در همان خرید صرف کند! اما در مدل SaaS میتواند به صورت قراردادی ماهانه مبلغ ناچیز ۲۵۰ دلار را برای نرم افزار پرداخت کند. در بسیاری از شرکت ها حفظ این منابع مالی میتواند باعث درآمدی بالاتر از صرف جویی آن در خرید اول باشد. مدل SaaS باعث صرف جویی در هزینه های مشتری ها، مخصوصاً شرکت های بزرگ در دراز مدت میشود.

معایب SaaS

معمولاً در نرم افزار های SaaS اطلاعات کاربران بر روی سرور های شرکت توسعه دهنده است و این ریسک وجود دارد که با ورشکست شدن شرکت اطلاعات کاربر برای همیشه از دست برود. همینطور وجود اطلاعات تعداد زیادی کاربر بر روی یک سرور آن را به هدفی جذاب برای هکر ها تبدیل میکند. از معایب دیگر SaaS این است که به اینترنت وابسته خواهد بود، پس در صورتی که سرعت شما افت کرده یا اینترنت شما قطع شود نرم افزار شما هم ممکن است کاملاً از کار بیفتد یا قسمتی از امکانات آن از دسترس خارج شود. برای همین یکی از نکاتی که باید برای شما در انتخاب نرم افزار های SaaS مهم باشد این است که آیا امکان مهاجرت از سیستم فعلی به سیستم‌های دیگر(یا استخراج اطلاعات به یک فرمت قابل خواندن) برای من وجود خواهد بود؟